Bezpieczeństwo jest jednym z kluczowych czynników, które mają wpływ na decyzję o tym, jakie rozwiązania zastosujemy w planowanej inwestycji budowlanej. Oczywistym jest, że obiekt, w którym zamieszkiwać będziemy najprawdopodobniej przez wiele lat, jeśli nie przez całe życie, powinien spełniać ściśle określone normy, w tym również wykazywać pożądaną odporność pożarową.
Odporność ogniowa – obowiązujące oznaczenia
Pojęcie odporności ogniowej dotyczy elementów konstrukcji obiektu (ich zachowania się w przypadku pojawienia się pożaru) i wyrażana jest w minutach określających czas, w którym poszczególne elementy osiągają jeden z kryteriów granicznych (R – nośność, E – szczelność, I – izolacyjność) i nie są w stanie dłużej pełnić swoich funkcji: nośnej oraz oddzielającej.
Zasadniczo, rozróżniamy też pięć klas odporności (A, B, C, D, E), przy czym najwyższa klasyfikowana jest symbolem A. W zależności od kategorii budynku (w przypadku poniższej tabeli – ZL, czyli mieszkalne), wymagania przedstawiają się następująco:
| Budynek | ZL I | ZL II | ZL III | ZL IV | ZL V |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
| niski (N) | „B” | „B” | „C” | „D” | „C” |
| średniowysoki (SW) | „B” | „B” | „B” | „C” | „B” |
| wysoki (W) | „B” | „B” | „B” | „B” | „B” |
| wysokościowy (WW) | „A” | „A” | „A” | „B” | „A” |
Źródło: Obwieszczenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lipca 2015 r. Rozdział 2. Odporność pożarowa budynków. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1422)
Dom z bali – czy ma odpowiednią odporność ogniową?
Przez wiele osób budownictwo drewniane wciąż utożsamiane jest z wysokim zagrożeniem związanym z pojawieniem się pożaru i niemożnością jego szybkiego ugaszenia, a stal, beton, żelbeton oraz tworzywa sztuczne uważane są za znacznie bezpieczniejsze. Jest to jednak opinia, która nie znajduje pokrycia w wynikach badań oraz w rzeczywistym stanie rzeczy.
Odporność ogniową domu z bali klasyfikuje się na poziomie D-s2 d0 (przy spalaniu z prędkością na poziomie oscylującym w okolicach 1mm/min), a w zależności od zastosowanego budulca – podpada ona pod różne jej kategorie. Na przykład:
- bal okrągły – grubość 236mm – REI 60,
- bal okrągły – grubość 150mm – REI 30,
- bal prostokątny – grubość 148mm – REI 60.
Oznacza to, że w przypadku zaprószenia ognia mieszkańcy będą mieć dostatecznie dużo czasu na ewakuację.
Jak uzyskać pożądaną odporność ogniową domu z bali?
Tajemnica tkwi w odpowiednim przygotowaniu surowca. Nie tylko należy wybrać ten najlepszy, spełniający wymagania względem grubości, ale też poddać go niezbędnej obróbce. Powierzchnia bali wykorzystywanych do budowy domu powinna być gładka, bez śladów kory, nierówności oraz zaokrągleń. Wilgotność na poziomie około 20%, a także zastosowanie środków chemicznych podnoszących ognioodporność sprawią, że obiekt będzie charakteryzował się wysokimi parametrami, na poziomie podobnym do wciąż najbardziej popularnych w Polsce domów murowanych.
Prawidłowe przygotowanie bali wymaga zastosowania takich zabiegów, jak:
- sezonowanie,
- wysuszenie (technika komorowa),
- obrzynanie (usunięcie resztek kory, nierówności),
- heblowanie (struganie czterostronne),
- impregnowanie (preparaty przeciwogniowe).
Tego typu obróbka ma za zadanie takie przygotowanie powierzchni, aby w przypadku pojawienia się płomieni nie rozprzestrzeniały się one zbyt szybko, a pojawiające się pod wpływem ciepła zwęglenie zamieniało się w swoistą barierę ochronną.
Inne środki bezpieczeństwa
Bez względu na to, w jakim domu zamieszkamy – z bali, prefabrykowanym, szkieletowym lub murowanym, absolutnie nie możemy oszczędzać na kwestiach związanych z bezpieczeństwem przeciwpożarowym. Niestety, współczesne udogodnienia mogą wbrew pozorom stworzyć poważne zagrożenie.
Tym samym, szczególną uwagę powinno przywiązać się do fachowo wykonanej instalacji elektrycznej i kominowej, a także urządzić przestrzeń w domu rozważnie (to właśnie wyposażenie pali się najszybciej, a nieprawidłowo rozmieszczone meble i tekstylia ułatwiają zaprószenie ognia). Z pewnością nie warto rezygnować ze stosownych zabezpieczeń instalacji, co zniweluje ryzyko pojawienia się zwarć. Wybór wysokiej jakości elementów osłonowych, udrożnienie przewodów kominowych, a także przestrzeganie terminów przeglądów instalacji pozwoli na zminimalizowanie ryzyka pojawienia się ognia, nie tylko w domu z bali.